Η αλλαγή (παραλλαγή) είναι μεταβολή. Η παραλλαγή δείχνει το όριο στη μεταβολή. Το όριο είναι διαμορφωτικό της διάστασης και διατυπώνεται ως μεταβολή στο χρόνο και ως διαφορά στο χώρο.
Η παραλλαγή και το όριο που τη χαρακτηρίζει προέρχονται από τη δυναμική της ενέργειας και πιο συγκεκριμένα από τη κατάσταση της βαρυτικής συστολής. Για το λόγο αυτό, η παραλλαγή είναι κύριο χαρακτηριστικό και ιδιότητα της ενέργειας. Η κίνηση και συγκεκριμένα η κατεύθυνση διαγράφουν το όριο στη μεταβολή.
Η μεταβολή, η διάσταση και η κίνηση διαγράφουν τα όρια από την απλή δυναμική βαρυτική συστολή στην πολλαπλή ισχυρή πυρηνική και ηλεκτρομαγνητική διαστολή. Η καθολική μετακίνηση από τη συστολή στη διαστολή είναι η αρχική μεταβολή κατάστασης της ενέργειας και της πυκνότητας. Αυτή η μετακίνηση είναι διαμορφωτική της χωροχρονικής διάστασης.
Η κίνηση δείχνει τη συνέχεια της μεταβολής στο χρόνο και συγκεκριμένα τη μετακίνηση από το παρελθόν στο μέλλον που συντελείται στο τρέχον παρόν. Όρια και μεταβολές, παράγωγες της κίνησης και ιδίως της κατεύθυνσης, παράγουν πληροφορίες και διατυπώνουν ορισμούς.
Οι διακυμάνσεις ενέργειας και πυκνότητας διαμορφώνονται μεταξύ των σχετικών (και κατά προσέγγιση) εναλλαγών κβαντικών καταστάσεων (χαμηλού προσδιορισμού) και φυσικών καταστάσεων (υψηλού προσδιορισμού). Ειδικότερα σημειώνονται,
- Διακυμάνσεις στη διαστολή, που αυξάνουν τον προσδιορισμό και την πραγματικότητα της διάστασης, της κίνησης και της πληροφορίας
- Κυκλοφορίες (κυκλικότητες) στη συστολή, που αυξάνουν την απροσδιοριστία και τη δυναμική της διάστασης, της κίνησης και της πληροφορίας
Ανάλογα,
- Η διαστολή και η διακύμανση αναπτύσσουν εναλλασσόμενες, ενεργειακές ανταλλαγές, αλληλεπιδράσεις και σχέσεις.
- Η συστολή και η κυκλικότητα αναπτύσσουν επαναλαμβανόμενες, υλικές αναπαραγωγές σωματίδιων και οντοτήτων.
Τα διαδραστικά σωματίδια και οι αναπαραγωγικές οντότητες δημιουργούν την υλική μάζα που είναι διαμορφωτική της διάστασης.
Τα αρχέτυπα και τα μοτίβα είναι σταθερές συνθέσεις και περιγραφές μεταβολής, μετάβασης και μετασχηματισμού, τις οποίες η ενεργειακή δυναμική, επομένως η ανταλλαγή (εναλλαγή) και η αναπαραγωγή (επανάληψη) διακυμάνσεων και κύκλων, διαγράφουν με την κίνηση και περιγράφουν με την πληροφορία.
Όχι λιγότερο αξιοσημείωτο είναι ότι η ενεργειακή δυναμική αναπτύσσει αρχέτυπα και μοτίβα ως συνθέσεις κανόνων και εννοιών της πληροφορίας (παραλλαγή, μετάβαση και μετασχηματισμός) στη διάσταση και πιο συγκεκριμένα στο χρόνο. Αυτό συμβαίνει στο τρέχον (κινούμενο) παρόν όπου ο χρόνος ρέει και μεταπίπτει από το σταθερό και βέβαιο παρελθόν υψηλού προσδιορισμού στο μεταβλητό και αβέβαιο μέλλον χαμηλού προσδιορισμού, και το αντίστροφο.
Η εξέλιξη χαρακτηρίζεται από εναλλαγές και επαναλήψεις διακριτών αρχετύπων και μοτίβων. Τέτοια σχέδια και μοτίβα είναι τυπικά χαρακτηριστικά σε δομές και συστήματα, μορφές και λειτουργίες διαδραστικών σωματιδίων και αναπαραγωγικών οντοτήτων που αναπτύσσονται στη διαστατική μάζα.